Europa luidt de noodklok: pesticiden overal – tijd voor verandering

Onderzoek in 11 landen 

Het vijfjarige SPRINT-project (2020–2025) onderzocht landbouwregio’s in tien Europese landen en Argentinië. De resultaten zijn ronduit zorgwekkend. In bodem, water en lucht werden tot 40 verschillende pesticiden per monster gevonden. In huisstof troffen onderzoekers gemiddeld 65 tot 80 pesticiden aan, waarvan een kwart inmiddels verboden is. Sommige stoffen verstoren de darmflora en kunnen zelfs gedrag beïnvloeden via de hersen-darm-as. 

“Mensen en ecosystemen worden blootgesteld aan complexe mengsels van pesticiden – vaak inclusief stoffen die al jaren verboden zijn,” zegt projectleider prof. Violette Geissen van Wageningen Universiteit. 

Wetgeving loopt achter 

De huidige wetgeving houdt geen rekening met deze chemische cocktail. Risicobeoordelingen testen meestal één stof tegelijk, terwijl de werkelijkheid uit honderden combinaties bestaat. Vooral kinderen en zwangere vrouwen blijken extra kwetsbaar. 

Het onderzoeksteam roept beleidsmakers op tot strenger toezicht en een snelle omslag naar agro-ecologische alternatieven. Denk aan vruchtwisseling, mechanische onkruidbestrijding, meer biodiversiteit en financiële prikkels voor boeren die stappen zetten richting een pesticidenvrije landbouw. 

Hoopvolle voorbeelden 

Toch biedt het rapport ook lichtpuntjes. In landen als Portugal, Spanje en Slovenië laten boeren zien dat het anders kan. Met biologische wijnbouw, natuurlijke plaagbestrijding en korte ketens produceren zij succesvol zonder synthetische middelen – én met gezonde marges. 

Transitie vraagt om samenwerking 

De onderzoekers concluderen dat de landbouwtransitie niet alleen om technologie draait, maar ook om gedrag, samenwerking en eerlijke ondersteuning voor boeren. 

“We kunnen niet van boeren verwachten dat ze veranderen zonder de juiste middelen en prikkels,” aldus Geissen. 

Meer weten? Bekijk het volledige SPRINT-rapport en video’s via www.sprint-h2020.eu